Programma kennissessies

Voor deze RIONEDdag kun je kiezen voor één van de inhoudelijke kennissessies in het ochtendprogramma (11.45 – 12.45 uur) en één in het middagprogramma (13.45 – 14.45 uur).

Sessie 1: Nieuwe wetgeving rondom veiligheid: hoe blijf je voldoen?

Hoe veerkrachtig zijn rioleringssystemen? Wat is de impact van een hack, storing, crisis of calamiteit op jullie bedrijfsvoering? En wat kan je doen om de impact te verkleinen? Zijn we een vitale sector en wat betekent dat? In de sessie kijken we naar cyber- en fysieke veiligheid van het stedelijk watersysteem. Wat vraagt de nieuwe Europese en nationale wetgeving van de beveiliging van installaties en applicaties? Wat betekent dat voor de beheerder en werkprocessen?

Jule Hintzbergen van de Informatiebeveiligingsdienst (onderdeel van de VNG), legt uit hoe nieuwe wetgeving niet alleen invloed heeft op de IT en OT van het stedelijk waterbeheer. Maar ook hoe het effect heeft op afspraken met leveranciers.

Peter Meissen gaat namens Techniek Nederland vertellen hoe leveranciers invulling (moeten) geven aan hun wettelijke verplichtingen en hoe zij hun klanten ondersteunen om te voldoen aan de nieuwe wetgeving.

Jay Jay Kleinendorst (Stichting RIONED) licht toe welke hulpmiddelen er beschikbaar zijn om weerbaarder te worden en welke stappen je het beste kunt zetten.

Sprekers: Jule Hintzbergen (IDB/VNG) en Peter Meissen (TechniekNL)

Sessie 2: Aan de slag met een klimaatrobuuste en gezonde wijk!

Ben jij benieuwd naar hoe het vernieuwen van het riool samen kan gaan met het gezond herinrichten van de straat en wijken? Kom dan naar deze sessie.

Riolering heeft de afgelopen eeuw veel bijgedragen aan de gezondheid in dorpen en steden. Nieuwe uitdagingen zoals klimaatverandering, vergrijzing en vereenzaming vragen om betere en integrale samenwerking.

In deze workshop laten we zien wat de effecten en invloeden van een gezonde leefomgeving op de inwoners zijn. Daarnaast zullen we aan de hand van de Basisset Indicatoren Gezonde Leefomgeving en Vuistregels voor een Gezonde Leefomgeving laten zien aan welke knoppen je kan draaien om een wijk gezond én klimaatrobuust te maken. In de workshop geven we antwoord op vragen als:

‘Welke vuistregels kan ik toepassen in de wijk?’
‘Aan welke vuistregels moet ik voldoen om een gezonde wijk te creëren?’
‘Hoe breng ik een gezonde leefomgeving in kaart en welke indicatoren kan ik hiervoor gebruiken?’

Deze workshop is gebaseerd op de kennis en ervaringen die opgehaald zijn in het Programma Gezonde Leefomgeving, uitgevoerd door RIVM en ZonMw.

Sprekers: Kevin Pulles en Milou van Muijden (beide RIVM)

Sessie 3: Grip op droogte: van verdorde bomen tot verzakte straten

Droogte, het is overval te voelen: verzakte straten, schade aan funderingen, drooggevallen sloten en verdord groen. Ook waterkwaliteitsproblemen als blauwalg en stank worden veroorzaakt door droogte. Gemeenten en waterschappen merken de gevolgen direct, zowel in het beheer als in de portemonnee. Hoe houd je nou rekening met droogte? En zorgen maatregelen om droogteschade te beperken niet juist voor meer problemen in de natte periodes? Over dat en meer gaan we het hebben.

In deze sessie praten we over de droogteproblematiek aan de hand van de Sleutelfactoren Waterhuishouding (SFW). Met de SFW als kapstok laten we zien hoe je grip krijgt op deze complexe droogteproblemen. De SFW, ontwikkeld in opdracht van STOWA en RIONED, bieden een gezamenlijke taal en praktische handvatten om jouw watersysteem te doorgronden.

In deze sessie nemen we je mee in een concrete casus over grondwater en droogte. Hierbij laten we zien hoe de Sleutelfactoren helpen om tot een inzichtelijk systeem en onderbouwde keuzes te komen.

Sprekers: Eva Nieuwenhuis (Ambient) en Guy Henckens (Aveco de Bondt)

Sessie 4: De herziene Richtlijn Stedelijk Afvalwater: kans of ramp?

Hoe werkt de herziene Europese Richtlijn Stedelijk Afvalwater door in de Nederlandse wet- en regelgeving? En wat merk je daar eigenlijk van in de dagelijkse praktijk?

In deze sessie nemen we je mee in het proces rondom de richtlijn. We gaan in op de implementatie en uiteraard hebben we het ook over de daarbij horende deadlines. De voortgang in de uitwerking van de artikelen voor onze situatie komt eveneens aan bod. Uiteraard dat alles met de focus op de gemeentelijke watertaken.

Heb jij je al ingelezen over de richtlijn? Heb je er al over nagedacht? Of heb je er alleen nog maar over gelezen? Wat het ook is, we zijn benieuwd naar hoe jij ernaar kijkt. Is de richtlijn een mooie kans voor aspecten in je werk? Is het zelfs een kans voor heel Nederland? Of verwacht je alleen administratieve rompslomp zonder winst te kunnen behalen? Wat zou betekenen dat de richtlijn meer een ramp is.

Hoe dan ook, wij gaan graag het gesprek met jullie aan!

Sprekers: Eke Buis (Ministerie IenW) en Saskia Holthuijsen (Stichting RIONED)

Sessie 5: Praktijklessen persleidinginspecties en -incidenten

Deze sessie geeft handvatten voor het beheer van persleidingen. Deze leidingen staan ook wel bekend als de slagaders van het afvalwatersysteem. Persleidingen transporteren namelijk het ingezamelde afvalwater naar de afvalwaterzuivering.

Hoe lang gaat jouw persleiding nog mee en wat te doen als het misgaat? Inline inspecties blijken de persleidingconditie goed in kaart te kunnen brengen. Maar dan moet je vooraf wel de juiste vragen stellen.

In deze sessie gaan we in op de praktijktips die gebaseerd zijn op de uitgebreide ervaringen die spreker Erik Laurentzen heeft opgedaan in Arnhem. Aansluitend gaat Rien van Wanrooij in op het nationaal leerproces persleidingincidenten. Incidenten worden geregistreerd en geanalyseerd in een landelijke app. Er wordt dus veel data verzameld. Wat blijkt er allemaal uit die data? Welke oorzaken komen veel voor?

Een voorbeeldanalyse van een persleidingincident laat zien hoe we, door data te delen, incidenten kunnen voorkomen.

Sprekers: Erik Laurentzen (Arnhem) en Rien van Wanrooij (Waterschap Brabantse Delta)

Sessie 6: Waterkwaliteit in steden: wat kan, wat moet en wat wil je?

Deze sessie gaat over de Kaderrichtlijn Water (KRW). Hierbij wordt ook dieper ingegaan op de algemene (oppervlakte) waterkwaliteit in de stad.

De Kaderrichtlijn Water is namelijk ook in de stad van toepassing. Uiteindelijk mondt iedere watergang uit in een KRW-waterlichaam. Welke impact heeft de KRW voor gemeenten? Hierover vertellen we meer in deze sessie.

Aansluitend gaan we in op welke functies je als gemeente wilt hebben voor water in de stad. Welke kwaliteiten horen bij zaken als recreatie, waterafvoer, kijkwater en natuurwater? Wat wordt er als gemeente van je verwacht in het waterbeheer? Hoe krijg je daar grip op zonder je in dure monitoringsprogramma’s te storten? Hoe ziet ecologisch gezond water eruit? Hoever mag je daar van afwijken bij andere doeleinden voor het water? En hoe krijg je burgers erbij betrokken?

We bieden je in deze sessie handelingsperspectief om de waterkwaliteit naar het gewenste niveau te brengen. In een interactieve setting laten we zien wat er allemaal kan met water in de stad.

Sprekers: Leon Dielen (Heijmans Infra), Michiel Wilhelm/Jelle Thies (beide TAUW)

Sessie 7: Betere revisies: kan gewoon!

Revisies zijn de basis van alle object- en beheerdata. En zo zijn ze de basis van enorm veel processen, analyses en beslissingen. Belangrijk dus. Iedereen streeft naar betere revisiegegevens en -processen. Dus is het de hoogste tijd om het erover te hebben. We presenteren en bespreken daarom:

De resultaten van een studie door Stichting RIONED waarin allerlei ervaringen, lessen en verbetermogelijkheden over revisies samengebracht zijn.
De uitkomsten van recente proefprojecten door OPERA BV, die het inmeetproces verbeteren met een validatieprotocol. Die tool is gekoppeld aan het nieuwe deelmodel GWSW-Revisies, met training van landmeters en software op maat.
De verbeteringen die uit beide projecten in GWSW-standaard en -platform verwerkt zijn, en dus voor iedereen beschikbaar komen.

Het wordt een sessie met makkelijke en moeilijke antwoorden en prikkelende stellingnames. Kortom: er is voor iedereen iets te leren.

Sprekers: Jochem Mollema (Kennisburcht) en Bob Zwartendijk (Nectaerra)

Sessie 8: Welke inrichtingseisen maken jouw gemeente klimaatrobuust?

Help! Help! Hoe vertaal je ambities voor klimaatrobuustheid naar inrichting en beheer? Daarvoor zijn concrete eisen nodig. Ben jij daar nou ook naar op zoek? Dan is deze sessie voor jou. Daarnaast gaan we in op hoe je een toekomstbestendige keuze maakt die ook nog eens uitlegbaar en verdedigbaar is.

Deze sessie gebruikt de analyse van honderden landelijk verzamelde eisen. Die zijn in opdracht van Stichting RIONED verzameld. Ze zijn de start voor de discussie over hoe je een goede keuze maakt. Met een stellingname kaderen we in wat klimaatrobuust is. Daarna bieden we je handvatten over hoe je jouw ambitie vertaalt naar lokaal passende eisen voor een toetsbaar bestek.

In deze sessie bespreken we aansluitend een methode waarmee je, ook in jouw situatie, tot argumenten komt om de gemaakte keuzes te onderbouwen. Deze waardengestuurde aanpak slaat een brug. Een brug tussen ambitie en realisatie.

Spreker: Anneloes Voorberg (Cyber Advies)

Sessie 9: Faalfactoren en -mechanismen van infiltratievoorzieningen

Iedere gemeente In Nederland kent het: één of meerdere infiltratievoorzieningen functioneren niet goed, of werken zelfs helemaal niet meer. Dit zorgt voor de nodige zorgen in meerdere schakels van de keten. Als gemeente wil je daar dus graag meer grip op. Maar hoe?

Erwin Stamsnijder, werkzaam bij TAUW, vertelt er graag over. Hij neemt deelnemers mee in de veel voorkomende faalmechanismen die hij in de praktijk tegenkomt. Hierin is ook aandacht voor onlangs gepubliceerde richtlijnen voor de locatiekeuze, het ontwerp, de aanleg en het beheer van infiltratievoorzieningen. Stichting RIONED heeft die richtlijnen opgesteld.

De gemeente Amsterdam gaat verder in op de inrichting van het assetmanagement proces voor klimaat adaptieve systemen in de openbare ruimte.

Vervolgens is er ook aandacht voor de inspectietool ‘Enki Track’ van Omar al Masalmeh van de TU Delft. Deze tool helpt bij de inventarisatie van infiltratievoorzieningen. Hierin worden dan ook de mogelijke knelpunten benoemd en geregistreerd.

Sprekers: Erwin Stamsnijder (TAUW) en Omar Almasalmeh (TU Delft)

Sessie 10: Leren van waterberging op privaat terrein

Gemiddeld zestig procent van het oppervlak in de stad is in privaat bezit. Dus ook in het stedelijk watersysteem speelt privaat terrein een steeds grotere rol. Dit zorgt voor nieuwe uitdagingen. In nieuwbouwprojecten wordt het bergen op privaat terrein vaak al geëist. En ook in de bestaande bouw wordt op privaat terrein gezocht naar oplossingen voor problemen met hemelwater.

Deze kwesties leiden tot allerlei onzekerheden over geschikte toepassingen, de verantwoordelijkheden na de aanleg en het functioneren op lange termijn.

Heb jij ook ervaring hiermee? Praat dan met ons mee.

We gaan in gesprek over verschillende praktijkvoorbeelden. Wat kunnen we van al die voorbeelden leren? Wat brengt het ons over waterberging op privaat terrein? En hoe laten we dat een substantiële rolspelen in het stedelijk watersysteem?

We zijn enorm benieuwd naar jullie eigen ervaringen. Praat met ons mee tijdens deze interactieve sessie. Laat je dus horen.

Sprekers: Jeroen Schoonderbeek en Elke van der Heijden (beide HvA)

Sessie 11: Op weg naar uitvoering: de Roadmap Circulaire Riolering

Een werkgroep van Stichting RIONED heeft gewerkt aan een roadmap voor de rioleringssector binnen het Rijksprogramma Klimaatneutrale en Circulaire Infraprojecten (KCI). Deze roadmap omvat acht hoofdmaatregelen, die variëren van experimentele pilots tot echt concrete stappen die richting standaardisering gaan.

In deze sessie zoomen we in op twee van deze kernmaatregelen:

het structureel afwegen van klimaatneutraliteit en circulariteit
Systeembenadering – gebiedsgericht werken en ontwerpen vanuit een masterplan

Hoe geef je hier invulling aan binnen rioleringsprojecten? Wat vraagt dat van opdrachtgevers en marktpartijen? En welke afwegingskaders zijn er al beschikbaar of in ontwikkeling?

Het gaat om een systeembenadering: vanuit een masterplan gebiedsgericht werken en ontwerpen. Hoe wordt deze systeembenadering in de praktijk toegepast? Wat vraagt het van gemeenten en wat van ketenpartners? En hoe sluiten we aan bij bestaande initiatieven en planningsprocessen? Meerdere vragen staan dus centraal tijdens deze sessie. We praten jullie bij over de stand van zaken.

We gaan graag het gesprek aan hoe we samen de roadmap kunnen vertalen naar concrete en uitvoerbare praktijk.

Sprekers: Karlijn Bakker (KplusV), Lupe Jimenez Martinez (Nijmegen)

Kennissessies

Samen met vakgenoten krijg je verdieping op onderstaande onderwerpen.