In een reeks samenhangende projecten ontwikkelen Stichting RIONED en STOWA innovatieve methoden om het afvalwatertransport verder te professionaliseren.

Persleidingen voor stedelijk afvalwater zijn de verbindende slagaders tussen vrijvervalstelsels en de rioolwaterzuiveringsinstallaties (rwzi’s). In Nederland ligt ongeveer 16.000 kilometer aan afvalwaterpersleidingen, 100.000 km vrijvervalriool en 29.000 km drukriool. Via deze leidingen wordt afvalwater ingezameld en afgevoerd naar rioolwaterzuiveringen. Waterschappen beheren 8.000 kilometer persleidingen en enkele honderden kilometers vrijvervalriool met als functie transport. Gemeenten beheren de andere leidingen, die zowel een inzamelings- als transportfunctie hebben. Verder hebben waterschappen 2.300 grote rioolgemalen onder hun hoede; gemeenten zijn verantwoordelijk voor 15.000 kleinere rioolgemalen en ruim 140.000 drukpompen. Bij elkaar vertegenwoordigt dit een vervangingswaarde van ruim 100 miljard euro exclusief BTW (10-20% waterschappen; 80-90% gemeenten).

Het ondergrondse netwerk van pers- en vrijvervalleidingen met een transportfunctie is deels aangelegd in de jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw en toe aan vervanging. Op plekken waar de bodem gevoelig is voor zetting neemt het risico toe op verzakken en breken van leidingen. En er zijn meer uitdagingen op het gebied van afvalwatertransport, zoals een tekort aan personeel, de toenemende verstedelijking waardoor de ondergrond steeds voller raakt, de energietransitie, de gevolgen van klimaatverandering, digitalisering en de toenemende behoefte aan verantwoording door de overheid.

Kennisnetwerk

Gemeenten en waterschappen pakken het beheer van afvalwatertransport tot nu toe elk op hun eigen manier aan. Door intensiever samen te werken en te leren van elkaars successen en tegenslagen, zorgen we gezamenlijk voor betrouwbaar, toekomstbestendig afvalwatertransport. Landelijke samenwerking voorkomt dat we steeds opnieuw het wiel uitvinden. Het gebruik van gemeenschappelijke kaders en begrippen levert beter meetbare resultaten op.

De Community of Practice Professioneel Afvalwatertransport (Cop PAT) bestaat uit vakmensen binnen de afvalwatersector. Gezamenlijk leveren zij kennis en ervaring om vanuit de praktijk het afvalwatertransport verder te professionaliseren.

Jaarlijks organiseert de CoP PAT een Kennis- en netwerkbijeenkomst. Op 11 december 2024 was de bijeenkomst in het Spoorwegmuseum Utrecht. Lees hier de terugblik.

Het 5e Persleidingen Event was op 26 september 2022 in Eindhoven. Bekijk de resultaten van de workshops en de gegeven presentaties.

Internationale samenwerking

Ook internationaal werkt het programma samen aan verbetering van de inspectietechnieken. Met financiële ondersteuning van de EU heeft Stichting RIONED een transnationaal project met Vlaanderen, Verenigd Koninkrijk en Duitsland georganiseerd. In dit project is bij IKT Duitsland een testfaciliteit gemaakt voor beproeving van inspectieapparatuur voor persleidingen. Op 7 juni 2023 organiseerde Stichting RIONED een bedrijfsbezoek bij IKT in het Duitse Gelsenkirchen. Het eindrapport met de testresultaten is beschikbaar.

Naar de actuele overzichtspagina van het Programma Professioneel Afvalwatertransport (PAT).

Innovatieprogramma Professioneel Persleidingenbeheer